Salomonsveroordeel
De week begon met een college over antropologie, waarin we armoede moesten opzoeken. Al snel begon ik aan wijken te denken in Tilburg en sinds dat ik hier woon, heeft de wijk Jeruzalem mij altijd bezig gehouden. Want tijdens mijn wekelijks hardlooprondje sprint ik altijd langs deze wijk via de Meierijbaan en zie ik de meest fascinerende mensen van Tilburg in mijn belevenis.
Het zijn de Oostblok-achtige huizen waardoor ik de wijk associeer met armoede. De witte buitenwanden hebben in de loop der jaren veel van hun originele kleur verloren, waardoor het nu eerder beige oogt. Aan de zijkant van elk huisblok hebben ze een slechte imitatie van de Murals gemaakt die je in Noord-Ierland ziet. Het idee daarachter is mij vrijwel onbekend. Maar het meest trieste in deze wijk is dat er weinig groen is voor kinderen om in te spelen. Alle veldjes zijn betrapt of ingenomen door de jongeren die met hun scooter over datzelfde grasveldje donuts maken.
Maar het is zo makkelijk om neer te kijken op mensen die minder hebben of een andere denkwijze hebben dan anderen. Dit onderwerp sloot perfect aan bij de voorstelling waar we later op de dag naar toe zouden gaan.
Salomonsoordeel is een uitbeelding op toneel waar de maker Ilay den Boer als een ‘soort antropoloog’ -wat natuurlijk mooi aansluit op het college dat eerder vandaag werd gegeven- werkzaam was bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst, oftewel de IND.
´Het verhaal gaat over wanneer de asielaanvraag van Hassan, een goede vriend van Ilay uit Gaza, wordt afgewezen door de Immigratie-en Naturalisatiedienst (IND), besluit Ilay te willen leren over de asielprocedure en te zoeken naar de logica erachter. Na zeven maanden werken bij de IND en twee maanden bij de Rechtbank Amsterdam leert hij de Nederlandse asielprocedure te begrijpen en waarderen.´ Bron: tgilay-salomonsoordeel.nl
In een afgelegen pakhuis (zie foto 2) buiten Den Bosch, was een geweldig decor opgesteld door de makers. De opgestapelde dozen (zie foto 1) moesten de dossiers symboliseren van de mensen die een aanvraag deden op een verblijfsvergunning bij de IND. Het mooie aan deze voorstelling is dat Ilay, Hassan en de IND-ambtenaar allemaal zichzelf speelden, waardoor je extra in het verhaal werd gezogen.
De aanwezigen in de zaal waren allemaal belangstellenden op het gebied van naturalisatiewerkzaamheden, althans dat gevoel had ik. Zij het vluchtelingen werkers/organisaties, IND-ambtenaren of willekeurige burgers, je had het gevoel dat iedereen vanuit interesse hier zat en niet vanuit moeten. Iedereen kreeg een schrijfblok mee om op te schrijven wat je van het verhaal van Hassan vonden en ook om te noteren als je bepaalde IND-jargon niet herkende.
Het verhaal van Hassan is te mooi om hier op mijn blog een korte samenvatting over te schrijven, daarom raad ik iedereen aan om deze voorstelling te zien. Ilay vroeg ons wat er bij ons opkwam nadat Hassan een gedeelte van zijn verhaal vertelde. De drie punten die ik had opgeschreven waren: bewijzen, geloofwaardigheid en waarom?
Hierin was ik niet de enige, dat wist ik doordat Ilay vaak door de ruimte liep om het publiek te vragen wat ze ervan vonden. De eerste vrouw kan ik me nog goed herinneren. Ze zei: “Ik weet niet waarom, maar ik twijfel aan zijn verhaal, tegelijkertijd wie ben ik om dat te bepalen?” Dat is ook zo, wie zijn wij om te gaan bepalen of Hassan de waarheid vertelt of niet, of dat hij een gebrek aan bewijsstukken heeft? De grote meerderheid in de zaal heeft nog nooit en zal ook nooit zoiets meemaken wat Hassan heeft meegemaakt. Daarom is het ook niet gek dat hij wellicht het maken van foto´s is vergeten, want zeg nou eerlijk, wie denkt daaraan als je op de vlucht bent? Toch had je het gevoel dat bepaalde groepen in de zaal daar anders over dachten.
De pauze was in zicht en doordat het verhaal zo goed werd verteld, merkte ik dat ik de verhaallijn niet kon loslaten. Want Hassan had heel goed voor ons gezorgd door zelfgemaakte soep en brood uit te delen tijdens de pauze. Maar ik dacht: probeert hij ons nou over te halen om hem te geloven? Vervolgens zei een stem in mijn hoofd: ‘doe niet zo gek en don´t bite the hand that feeds you.’
Na de onderbreking was de IND aan de buurt om te laten zien hoe zij binnen hun organisatie te werk gaan. Hetgeen wat me hier het meest van bijbleef, was de zin ‘mensen moeten hier het beste gesprek van hun leven gaan voeren.’ Sanne, die naast mij zat, zei ook: “het kan toch niet zo zijn dat zij (de vluchtelingen) geen psycholoog krijgen om dit te verwerken, maar alleen een IND-ambtenaar met stijve woorden?” Aan het einde van de voorstelling werd ons gevraagd om een brief op te sturen en na te denken wat er beter kan bij de IND, maar al sla je me dood, ik heb werkelijk waar geen idee wat een beter alternatief kan zijn, maar dat er een moét komen is duidelijk na vanavond.
Froukje Tuinman
Dezelfde week ging ik naar een gastcollege van Froukje Tuinman die het boek schreef Tijdelijke Verblijf. Het is een boek waarin zij een waargebeurd verhaal, aan de hand van ingezonden stukken, documenteert. Wat mijn aandacht echt trok, was het feit dat ze passages had die ze zelf moest opvullen en dat heeft ze gedaan door fictionele verhalen in het verhaal te laten opnemen. Of zoals zijzelf zegt: “fictie met realiteit combineren, maar wel altijd realiteit de voorkeur geven.” Ze had een fictieve dag waar het gezin uit het boek naar Dierentuin Artis ging, maar Froukje is wel gaan kijken welke dieren erin de Amsterdamse dierentuin aanwezig waren, zodat het in het jaarframe van het boek past. Ik ben nog steeds aan het brainstormen hoe ik dit kan toepassen op mijn journalistieke werken en hoe ik dat ga uitbeelden. Maar ik ga de woorden van Froukje volgen: “schrijven hoeft niet altijd perfect te zijn.”
Leave a Reply